بازنشسته‌ها هم ضرب و تقسیم بلد هستند

دست‌کم از بهمن سال گذشته تجمعات بازنشستگان تامین اجتماعی رو به گسترش است. در ۲۷ بهمن، ۱۶ اسفند، ۱۵ فروردین و حالا در ۲۹ فروردین، جمعی از بازنشستگان در برابر ادارات تامین اجتماعی استان‌های مختلف تجمع کرده‌اند. آن‌ها به چه چیزی اعتراض دارند؟ 

مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی بارها وعده داده بود که با اجرای متناسب‌سازی دور دوم و افزایش پایه حقوق، دریافتی حداقل بگیران در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۳۰ درصد افزایش خواهد یافت. با این حساب، بازنشسته‌ای که در اسفندماه حدود ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان می‌گرفت باید در فروردین ماه بیش از ۵ میلیون تومان دریافتی ماهانه داشته باشند اما این وعده هرگز محقق نشد. 

انتقادات چیست؟
اولین انتقاد، به نحوه محاسبه افزایش مستمری‌ها برمی‌گردد. در حالی‌که دولت و سازمان تامین اجتماعی وعده داده بودند متناسب‌سازی اجرا شده در مردادماهِ سال قبل جزو پایه حقوق بازنشستگان است و افزایش سالیانه مشمول آن می‌شود، بازنشستگان با تعجب بسیار دیدند که آنچه مبنای افزایش حقوق قرار گرفته نه مستمری اسفندماه بلکه مستمری تیرماه یعنی قبل از اجرای متناسب‌سازی است و با این حساب به نوعی سر بازنشستگان کلاه رفته است. 

دومین انتقاد به‌عدم اعمال متناسب‌سازی دور دوم برمی‌گردد که سازمان وعده داده بود در فروردین ماه اجرایی خواهد شد. در حکم‌ها که به صورت کلی صادر شده خبری از مولفه جداگانه‌ای به نام متناسب‌سازی دور دوم نیست و انگار محاسبات را خیلی ابتدایی و ساده انجام داده‌اند: ۳۹ درصد افزایش پایه حقوق برای حداقل‌بگیران و ۲۶ درصد افزایش به اضافه یک عدد ثابت برای سایر سطوح مستمری‌بگیری. 

بازنشستگان معترض بر این باورند که باید در اسفندماه، ابتدا ترمیم متناسب‌سازی دور اول اجرایی می‌شد و سپس افزایش سالانه مستمری و متناسب‌سازی دور دوم انجام می‌شد. آن‌ها یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومانی را که در آخرین روزهای اسفند دریافت کردند، پای این اصلاحات گذاشته بودند و انتظار داشتند این رقم را به عنوان مولفه‌ای ثابت در فیش حقوقی فروردین‌شان هم رویت کنند. 

آیا اصلاحات عملی می‌شود؟
اکنون که انتظارات برآورده نشده و سازمان نیز فیش‌ها را از سامانه مربوطه حذف کرده همه چشم‌ها به عملکرد مدیران و کارشناسان سازمان دوخته شده؛ آیا اصلاحات را با رعایت حق مشارکت و رایزنی نمایندگان بازنشستگان اعمال خواهند کرد؟ 

در ۲۱فروردین بعد از افزایش موج انتقادات، مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی وعده داد فیش‌ها ظرف ۲۴ ساعت اصلاح خواهد شد و دستور آن صادر شده اما بلافاصله سازمان اطلاعیه‌ای صادر کرد؛ برمبنای این اطلاعیه، اصلاحات به واریزی فروردین‌ماه نمی‌رسد و برای اردیبهشت انجام خواهد شد چون «وجود بعضی ایرادات نرم‌افزاری در محاسبات مستمری متناسب‌سازی شده در خصوص متوسط‌بگیران (غیرحداقل‌بگیران) ملاحظه شد که مستلزم اصلاح فنی و نرم‌افزاری است.» 

واریز حقوق بازنشستگان علیرغم همه انتقادات به ترتیب حروف الفبا آغاز شد و بازنشستگان علی‌القاعده باید منتظر دومین ماه از سال باشند تا شاید به وعده‌هایی که به آن‌ها داده شده عمل شود و آن ۱۳۰ درصد افزایشِ قول‌داده‌شده، بالاخره خود را در فیش‌های حقوقی آنان نشان دهد. 

بازنشستگان چند انتقاد اساسی به این اطلاعیه دارند. اول اینکه چرا اردیبهشت؟ مگر قرار نبود ظرف ۲۴ ساعت همه چیز اصلاح شود؟ دوم اینکه چرا فقط برای میانه‌بگیران یا آن‌هایی که بیشتر از حداقل مستمری دریافتی دارند قرار است اصلاحات اجرایی شود؟ بازنشستگان حداقل‌بگیر و گروه‌های دیگر شامل از کارافتادگان و بازماندگان هم نارضایتی دارند و خواستار اصلاح احکام صادره هستند. به همین دلیل دو روز بعد از صدور احکام و وقتی وعده اصلاح ۲۴ساعته کاملاً نافرجام ماند، بازنشستگان در شهرها و استان‌های مختلف به خیابان آمدند و خواستار پاسخگویی مسئولان شدند. 

وعده‌ها و عملکرد سازمان تامین اجتماعی آن‌قدر از هم دور است که حسن صادقی، رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری، می‌گوید: «کارشناسان سازمان جوری رفتار می‌کنند که گویا کارگران بازنشسته توان ضرب و تقسیم و حل چند معادله ساده مزدی را ندارند؛ فکر می‌کنند می‌توانند یک جور وعده دهند و جور دیگر رفتار کنند و هیچ عکس‌العملی هم بروز نخواهد کرد!»